Ավելի քան 3400 տարի պատմություն ունենալով, հունարեն լեզուն շատ մեծ ազդեցություն է ունեցել աշխարհի վրա։ Այն խոսվում է Միջերկրական ծովի ավազանից դուրս շատ վայրերում, և հունարեն արմատները հաճախ օգտագործվում են բազմաթիվ լեզուներով նոր բառեր վերաբերելու համար։ Ահա 11 բառ, որոնք կստիպեն ձեզ սիրահարվել այս գեղեցիկ հին լեզվին։
ελπίδα (էլ-պի-դա) / հույս
Այդ բառը հայտնվել է հունարենից — ἐλπίς, հունական դիցաբանության մեջ հույսի անձնաբերումն է, որը հաճախ պատկերել էին աղջկա տեսքով։ Մեր օրերում սա օգտագործբում է նաև որպես կանացի անուն։
χαρμολύπη (հար-մո-լի-պի) /քաղցր տխրություն
Իրականում այս բառը հունարեն երկու բառերից է կազմված՝ «ուրախություն» և «տխրություն»։ Այս բառը ամենադժվարներից է հունարենում (նույնիսկ ոչ բոլոր հույները գիտեն և օգտագործում այն), որը հնարավոր չէ թարգմանել ուղիղ ձևով, բայց այն փոխանցում է ինչ-որ բանի հանդեպ խառը զգացմունքներ ունենալը։
ίριδα (ի-րի-դա) / իրիս, ծիածանագույն
Ժամանակակից հունարեն ‘ιριδα բառը հայտնվել է ծիածանի աստվածուհու Իրիսի անունից, որը միավորում երկինքն ու երկիրը։ Ասում են, որ նա գեղեցիկ թևեր և բազմածաղկավոր շորեր է ունեցել, որոնք հետք թողեցին, երբ նա ուղարկեց Օլիմպոս լեռան աստվածների ուղերձը երկիր: Նրա անունը հետագայում «ծիածան» էր նշանակում հին հունարենում, իսկ ռուսերենվ այն նշանակում է «աչքի ծիածանաթաղանթ»:
ευτυχία (էֆ-տի-խի-ա) / երջանկություն
Это слово состоит из корня eu-, что означает добро, иτύχη (тИха), что означает удачу.
Այս բառը հատնվել է eu- արմատից, որը նշանակում է «բարություն» և иτύχη (տԻխա) բառից, որը նշանակում է «հաջողություն»։ Այս բառը նաև նշանակում է «բավարարություն» և ոմանք կարծում են, որ սա երջանկության ամենաիրական ձևն է:
αιώνια (է-օ-նիա) / անվերջություն
Это слово происходит от древнегреческого слова Αἰών «время жизни», «поколение», что по сути означает век, эпоху, вечность, неопределенный или длительный период времени, или обозначает одно из крупнейших подразделений геологического времени. В астрономии эон эквивалентен одному миллиарду лет.
Այս բառը եկել է հին հունարեն Αἰών բառից, որը նշանակում է «կյանքի ժամանակ», «սերունդ», ըստ էության նշանակում է դար, դարաշրջան, հավերժություն, անորոշ կամ երկար ժամանակաշրջան կամ նշանակում է երկրաբանական ժամանակի ամենամեծ բաժանումներից մեկը։ Աստղագիտության մեջ էոնը համարժեք է մեկ միլիարդ տարվա։
νοσταλγία (ՆՈՍ-ՏԱԼ-ԳԻ-Ա) / ՆԱՍՏՈԼԳԻԱ, ՏԱՆ ՀԱՆԴԵՊ ԿԱՐՈՏ
Այն հին հունարեն nostos բառի համակցությունն է, որը նշանակում է տուն վերադարձ, և algos, հոմերական հունարեն, գրական լեզու, որը նշանակում է ցավ: Ալգոսը ցավազրկող բառի արմատն է, որը կազմված է՝ ան (առանց) + ալգոս (ցավ):
ψυχή (ՊՍԻ-ԽԻ) / ՀՈԳԻ
«Պսիխի» բառը, որրից առաջացել է «պսիխիկա (հոգեկան կառուցվածք)» բառը, առաջացել է հին հունարեն ψῡ́χω (հոգեկան, հարված) բայից և նշանակում է ոգի։
Սա կապված է Պսիխեի՝ Էրոսի և Փսիխեի առասպելի հերոսուհու հետ, հենց այն սիրո պատմության հետ, որտեղ երկու սիրահարներ պետք է հաղթահարեն մի շարք խոչընդոտներ, որոնք կանգնած են իրենց միության ճանապարհին։ Պատմությունը հաճախ մեկնաբանվում է որպես այլաբանություն հոգու համար, որը փրկագնում է իրեն սիրով:
φιλότιμο (ՖԻ-ԼՈ-ՏԻ-ՄՈ) / անձնազոհություն
Ֆիլոտիմոն հունարենում թարգմանվող ամենադժվար բառերից է։ Սա ուրիշ մարդկանց (կամ լավ գործը) ավելի բարձր, քան քեզ դնելու հասկացություն է։ Սա ներառում է խիզախության, անձնազոհության և պատվի զգացում, ինչ-որ բան անելը φιλότιμο-ով նշանակում է, որ դուք անում եք ինչ-որ բան ճիշտ և ազնվորեն, նույնիսկ եթե դա հակասում է ձեր սեփական շահերին:
αγάπη (ա-գա-պի) / սեր
Հին հունարենը մի քանի տարբեր բառեր ունի սիրո համար: Ագապի համարվում է այն սերը, որը զգում են ամուսինները միմյանց հանդեպ, կամ սերը, որը միավորում է ծնողներին ու նրանց երեխաներին, կամ նույնիսկ քրիստոնյաներին Աստծո հանդեպ: Ժամանակակից հունարեն έρωτας (erotas) բառը սովորաբար նշանակում է այն սերը, որն ունի ուժեղ ռոմանտիկ և կրքոտ բնույթ, մինչդեռ φιλία (filia)-ն նշանակում է ջերմություն և բարեկամություն:
µεράκι (Մէ-րա-կի) / կիրք, ուժեղ նվիրվածություն
Եւս մի ամենադժվար թարգմանվող բառերից: Մերակիով ինչ-որ բան անել նշանակում է «քո հոգու մի մասը» դնել այն բանի մեջ, ինչ անում եք: Բառի արմատը արաբերենից փոխառված թուրքերեն բառ է, որն ունի տարբեր իմաստներ, այդ թվում՝ «ուժեղ սեր և մտահոգություն ինչ-որ բանի, հատկապես գործունեության նկատմամբ»։
Աղբյուր՝https://vk.com/@study_greek-11-samyh-krasivyh-slov-kotorye-zastavlyaut-vlubitsya-v-grech